Televisienieuws: een betrouwbare basis van een nieuwsdieet‍

Het vertrouwen in nieuws neemt verder af en de vertrouwenskloof blijft bestaan tussen Vlaanderen en Wallonië. Bovendien is het vertrouwen groter bij gebruikers wiens belangrijkste nieuwsbron televisie is.

Naarmate het vertrouwen in nieuws verder afneemt, blijft de vertrouwenskloof tussen Vlaanderen en Wallonië bestaan. Een significant groter aandeel Vlaamse nieuwsgebruikers geeft aan dat ze vertrouwen hebben in het nieuws (51%), in vergelijking met Wallonië (36%). De vertrouwensniveaus in Vlaanderen komen meer overeen met het vertrouwen in Nederland (57%) en Scandinavische landen, terwijl de Waalse vertrouwensniveaus eerder gelijklopen met die van Frankrijk, waar slechts 1 op 3 Fransen vertrouwen heeft in nieuws, en met Zuid-Europese landen. Eerder dan culturele verschillen kunnen we hier getuige zijn van economische onzekerheid als een factor die sterk verbonden is met een daling van het institutioneel vertrouwen.

Als het gaat om vertrouwen (en wantrouwen) in nieuws, blijft politieke oriëntatie veruit de meest verdelende factor. Dit wordt benadrukt door de (wan of) vertrouwenskloof tussen nieuwsgebruikers met een linkse en rechtse oriëntatie, waar we consistent meer vertrouwen in nieuwsmerken vinden bij linkse nieuwsgebruikers in vergelijking met rechtse nieuwsgebruikers. Omgekeerd geven rechts georiënteerde gebruikers vaker aan dat ze bepaalde Vlaamse nieuwsmerken wantrouwen. Deze vertrouwenskloven zijn het meest uitgesproken als het gaat over kwaliteitsnieuwsmerken, of merken geassocieerd met de Vlaamse openbare omroep (VRT), terwijl commerciële nieuwsmerken zoals de televisiezender VTM geen merkbare vertrouwenskloven vertonen tussen links en rechts georiënteerde nieuwsgebruikers.

Interessant is dat het vertrouwen in nieuws ook samenhangt met naar welke nieuwsbron de voorkeur uitgaat. Het vertrouwen in nieuws is bijvoorbeeld het laagst onder gebruikers die vertrouwen op sociale media als hun belangrijkste bron van nieuws en informatie (38%). Dit kan gelinkt worden aan sociale media als een potentieel toxische nieuwsomgeving die kan fungeren als een broedplaats voor nepnieuws en kritiek op journalistiek. Bovendien wordt de helft van de Vlaamse nieuwsgebruikers die in aanraking kwam met journalistieke kritiek, hiermee geconfronteerd op sociale media.

Daarentegen vertrouwt de Vlaamse televisiekijker het nieuws verreweg het meest (63%). Terugblikkend op de COVID-19 pandemie, zagen we dat gebruikers die het nieuws minder consumeren zich dan vaak wendden tot het televisiejournaal als ankerpunt in hun nieuwsdieet. Hierdoor lijkt het televisienieuws een belangrijk en voedzaam onderdeel van een gezond en evenwichtig nieuwsdieet te zijn. Dit kan een waardevol tegenwicht bieden aan de geleidelijke daling van het kijken naar het televisiejournaal in Vlaanderen, en kan bovendien verklaren hoe, ondanks de daling, televisie de belangrijkste nieuwsbron blijft voor 34% van de Vlaamse nieuwsgebruikers.